NWO heeft de voorwaarden voor haar Stimuleringsfonds Open Access Publicaties aangepast. Hoofdaanvragers van door NWO gefinancierd onderzoek kunnen hieruit een bijdrage aanvragen voor het open access publiceren van hun onderzoeksresultaten. Per onderzoeksproject is een budget beschikbaar van maximaal 6.000 euro.
NWO vergoedt voortaan alleen de kosten wanneer gepubliceerd wordt in een volledig open access tijdschrift. De kosten voor het publiceren in zogenaamde hybride tijdschriften, waarin slechts een deel van de artikelen in open access beschikbaar is, worden niet langer uit het Stimuleringsfonds vergoed.
Meer informatie over de voorwaarden en de aanvraagprocedure vindt u op de site van NWO.

UKB, het samenwerkingsverband van dertien universiteitsbibliotheken en de Koninklijke Bibliotheek, heeft de doelen van The Hague Declaration onderschreven door de declaratie gezamenlijk te ondertekenen. Alle ondertekenaars verklaren dat er geen auteursrechtelijke beperkingen mogen zijn op wetenschappelijke resultaten en onderzoeksdata. Iedereen moet feiten en data vrij kunnen analyseren. Licenties en copyrightregels mogen daarvoor geen drempels opwerpen. De kenniseconomie heeft belang bij wereldwijde open toegang, ofwel open science.

Na de Tweede Kamer heeft nu ook de Eerste Kamer het amendement van het lid Taverne aangenomen. Op basis hiervan geeft de Auteurswet nu wettelijk invulling aan de behoefte van wetenschappelijke auteurs om de resultaten van hun onderzoek in open access wereldwijd beschikbaar te stellen. Het wetsvoorstel is per 1 juli 2015 in werking getreden.

De wetswijziging is van belang voor alle wetenschappelijke auteurs in dienst van Nederlandse universiteiten. De essentie is dat wetenschappelijke artikelen, waarvoor het onderzoek geheel of gedeeltelijk op kosten van de overheid heeft plaatsgevonden, na verloop van een redelijke termijn door de auteur in open access geplaatst mogen worden. Van dit recht kan door de auteur geen afstand meer worden gedaan. Universitaire medewerkers hoeven dit recht dus niet meer te bedingen of voor te behouden in overeenkomsten met uitgevers, waarop de Nederlandse wetgeving van toepassing is. Na de wetswijziging hebben en houden ze het automatisch. Met de uitgever hoeven ze alleen nog overeenstemming te bereiken over wat een ‘redelijke termijn’ is.  

De Nederlandse universiteiten hebben hun plan in werking gesteld om ’s werelds grootste wetenschappelijke uitgever Elsevier te boycotten. De eerste stap hebben ze nu gezet: wetenschappers die (hoofd)redacteur zijn bij een van de 2.200 Elseviertijdschriften zijn de afgelopen weken benaderd met de vraag of ze willen overwegen hun functie neer te leggen. Het gaat om 46 hoofdredacteuren en 835 redacteuren.

Uitgeverij SAGE en de Nederlandse universiteiten hebben een tweejarig akkoord over de transitie naar open access. Deze overeenkomst stelt onderzoekers in staat om open access te publiceren in wetenschappelijke tijdschriften van SAGE. Voor een deel hebben universiteiten open access publiceren afgekocht, waardoor wetenschappers hun artikelen vrij toegankelijk kunnen maken voor een breed publiek zonder er zelf extra voor te hoeven betalen. Bovendien geldt een kortingstarief als Nederlandse onderzoekers buiten de afkoop om nog meer artikelen open access publiceren. In het akkoord is ook afgesproken dat de toegang voor wetenschappers tot SAGE-journals met 122 titels wordt verruimd naar 730 titels.

De uitbreiding van de toegang in combinatie met het afkopen van een groot deel van de open access publicaties is goed nieuws voor de Nederlandse wetenschappers. Zij zien hun eigen artikelen wereldwijd vrij toegankelijk worden en krijgen daar bovenop toegang tot meer traditionele tijdschriften om artikelen te lezen die nog niet open access zijn. ‘Dit akkoord is een belangrijke stap voor de Nederlandse wetenschap richting open access. Het is budgetneutraal, terwijl het aantal afgekochte open access publicaties toeneemt,’ aldus Koen Becking, voorzitter van de Tilburg University en onderhandelaar namens de VSNU.

Bron: VSNU

Over tien jaar moeten – als het aan de overheid ligt – alle Nederlandse wetenschappelijke publicaties voor iedereen vrij toegankelijk zijn. maar vooralsnog verlopen de onderhandelingen tussen universiteiten en uitgeverijen moeizaam.

Open access, een vloek of zegen? na afloop van het open access symposium, op 10 maart aan de TU/e, schuift een zestal experts uit de wereld van bibliotheek, uitgeverij en academie aan bij Slash om een prangende vraag te bediscussiëren. want hoe kan op deze korte termijn de nieuwe open access-cultuur het beste gerealiseerd worden voor alle betrokken partijen?

Lees de discussie op Slash pagina’s 36-41

Sander Dekker heeft met zijn Britse Tory-collega Greg Clark van ‘Universities, Science and Cities’ een oproep gedaan aan alle EU-lidstaten voor Open Acces. De twee bewindslieden stellen dat alleen in Europees verband uitgevers gedwongen kunnen worden over te gaan tot Open Acces bij publicaties.
Deze oproep tot Europese krachtenbundeling is uit de pen van een Britse conservatief en een liberale bewindsman uit ons land opmerkelijk. Zij bepleiten een krachtig Europees kennisbeleid, dat het bedrijfsleven zijn normen oplegt. Deze gedachten zijn gegoten in een zogeheten ‘non-paper’ – een ambtelijke term voor een discussievoorzet met hoog politiek gehalte, maar nog geen formele status.

Het College van Bestuur van de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) kiest voor de groene route naar open access. Onderzoekers aan de TU/e zijn met ingang van 1 april 2015 verplicht om de zogeheten definitieve auteursversie (final authors version) van tijdschriftartikelen aan te leveren voor plaatsing in het TU/e repository. Auteurs hoeven bij de aanlevering geen embargoperiodes meer aan te geven. Het Informatie Expertise Centrum zorgt er voor dat de artikelen als open access materiaal beschikbaar komen, zodra het eventuele embargo van het betreffende tijdschrift is verstreken.

Het nieuwe open access beleid werd tijdens het recente OA-symposium in Eindhoven bekend gemaakt in een toespraak van rector magnificus Hans van Duijn.

Meer informatie over het Eindhovense beleid vindt je in Cursor

NARCIS, hét nationale platform voor wetenschappelijke informatie open access publicaties, heeft een nieuwe mijlpaal bereikt: er zijn nu 400.000 open access publicaties toegankelijk, waarvan 66.000 proefschriften en 165.000 artikelen.

Deze wetenschappelijke publicaties zijn afkomstig van alle universiteitsrepositories, de KNAW, NWO, de Open Universiteit, hogescholen, Amsterdam University Press, en 15 andere wetenschappelijke instellingen in Nederland. Ruim 12.600 publicaties dateren uit 2014.

Naast de open access publicaties wordt in NARCIS een overzicht gegeven van 575.000 publicaties die voor een deel van de academische wereld wel full text toegankelijk zijn via de universitaire bibliotheken.

Summary of the open access discussion meeting at University of Twente, 18 February 2015
After an introduction by Franciska de Jong, professor of language technology at UT, Jos Engelen (NWO) presented his position on the necessity and inevitability of open access. Detlef Lohse, professor of Physics of Fluids Group (UT) presented a critique of the commercial interests of major publishers in the golden route of open access (‘public money for private wealth’). He then led the discussion with a panel consisting of the first two speakers complemented by three UT professors.

On the basis of discussion statements of the panelists there was a lively and interesting debate, both among the panelists and with the audience. Although nobody doubts about the importance of open access, many are skeptical about the feasibility of the goals recently set by secretary of state Sander Dekker. Or as panelist and professor of Political Science Kees Aarts summarized: “We underestimate the resistance of publishers to change the publishing model and overestimate the willingness of scientists to actually opt for open access.”

Samenvatting van de discussiebijeenkomst bij Bibliotheek & Archief van de Universiteit Twente op 18 februari 2014

Na een inleiding door Franciska de Jong, hoogleraar taaltechnologie aan de UT, presenteerde Jos Engelen (NWO) zijn standpunt over de noodzaak en onvermijdelijkheid van open access. Daarna gaf Detlef Lohse, hoogleraar Physics of Fluids (UT) een kritische beschouwing over het commerciële belang van grote uitgevers bij de golden route van open access (‘public money for private wealth’). Hij leidde vervolgens de discussie met een panel bestaande uit de twee eerstgenoemde sprekers aangevuld met drie UT-hoogleraren.

Aan de hand van discussiestellingen van de panelleden ontstond een geanimeerd en interessant debat, zowel tussen de panelleden als met het publiek. Hoewel niemand het belang van open access in twijfel trekt, zijn velen sceptisch over de haalbaarheid van de doelen die staatssecretaris Dekker onlangs gesteld heeft. Of zoals panellid en hoogleraar Politicologie Kees Aarts het uitdrukte: ‘We onderschatten de weerstand van uitgevers om het publicatiemodel te veranderen en overschatten de bereidheid van wetenschappers om daadwerkelijk voor Open Access te kiezen’.

In a letter to the Dutch Parliament Sander Dekker, State Secretary for Education Culture and Science in the Netherlands, has informed the members about the progress he and Dutch institutes are making on the subject.

Op donderdag 12 februari 2015 is in de Tweede Kamer het amendement van het lid Taverne aangenomen. Op basis hiervan geeft de Auteurswet binnenkort wettelijk invulling aan de behoefte van wetenschappelijke auteurs om de resultaten van hun onderzoek in open access wereldwijd beschikbaar te stellen.

Om het publiceren in Open Access eenvoudiger te maken voor wetenschappers benut TU Delft Library budget uit het Open Access fonds voor OA publicaties bij Copernicus

Dit budget zal worden aangewend om alle publicaties in 2015 te financieren van auteurs die verbonden zijn aan de TU Delft als corresponding author en waar verwerkingskosten voor verschuldigd zijn. Zodoende hoeven Delftse auteurs zich geen zorgen meer te maken over de financiele afhandeling.

Copernicus geeft sinds 1993 Open Access tijdschriften uit waaronder de voor TU Delft belangrike titels HESS, DWES en Mechanical Sciences

Zie het gezamenlijke persbericht